კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტი ხანდახან აღიქმება კატის მეპატრონეების მიერ, რადგან ისინი ამჩნევენ უსიამოვნო სუნს, ღრძილების სისხლდენას, ანორექსიას ან ყვირილს, როდესაც ცდილობენ ჭამონ საკვები, განსაკუთრებით საკვები მისი დიდი სიმტკიცის გამო. შიგნიდან კატას აქვს პირის ღრუს დაზიანებები, რომლებიც მერყეობს კბილის ქვისგან, გინგივიტიდან, სტომატოლოგიური ცვლილებებით, პროლიფერაციული სტომატიტით და წყლულებით კატის პირის ღრუს ლორწოვანის სხვადასხვა ადგილას, რაც გამოიწვევს უამრავ ტკივილს, გადაჭარბებულ ნერწყვდენას, წონის დაკლებას და სისუსტეს.ამ დაავადების წარმოშობა არის იმუნური შუამავლობით და კატებში გავრცელებული ვირუსები და გარკვეული ანომალიები შეიძლება გააუარესოს პროცესი.
განაგრძეთ ამ სტატიის კითხვა ჩვენს საიტზე, რათა გაიგოთ მეტი კატის გინგივოსტომატიტის, მისი მიზეზების, სიმპტომებისა და მკურნალობის შესახებ.
რა არის კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტი?
კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტი არის პათოლოგია, რომელსაც აქვს გარკვეული სიხშირე კატებში და შედგება დიფუზური ანთებით კატის პირის ღრუში, რომელიც გრძელდება ექვს თვეზე მეტ ხანს კონკრეტულად აზიანებს ღრძილებსა და პირის ღრუს ლორწოვან გარსს, ზოგჯერ შეიძლება გავლენა იქონიოს ენაზე ან რბილ სასზე. ის უფრო ხშირია ზრდასრულ ნიმუშებში და არ არსებობს რასობრივი მიდრეკილება, თუმცა, როგორც ჩანს, უფრო მიდრეკილნი არიან სიამის, სპარსული, ბირმული და ჰიმალაური.
ეს დაავადება შეიძლება იყოს მსუბუქი, საშუალო ან მძიმე და ჩვეულებრივ ვლინდება წყლულები.ერთ-ერთი მდგომარეობა, რომელიც ახასიათებს ამ პათოლოგიას, არის კუდალური სტომატიტი, პირის ღრუს ღრმა ნაწილის ანთება, ზოგჯერ პროლიფერაციული, რომელიც შეიძლება გავლენა იქონიოს ენაზეც.
მას ეძახდნენ სხვა ტერმინებით, როგორიცაა კატის წყლულოვან-პროლიფერაციული გინგივიტი, ქრონიკული გინგივიტი-სტომატიტი-ფაუკიტი, კუდალური სტომატიტი, პლაზმაციტური ფარინგიტი სტომატიტი, ქრონიკული გინგივიტი-ფარინგიტი, პლაზმაციტური ლიმფოციტური სტომატიტი და ქრონიკული სტომატიტი.
ქრონიკული გინგივოსტომატიტის მიზეზები კატებში
ეს დაავადება დაკავშირებულია ქრონიკულ ინფექციასთან კატის კალიცივირუსით, თუმცა დღეს ცნობილია, რომ კატების დაახლოებით 70% ქრონიკული გინგივოსტომატიტი დადებითია ამ ვირუსისთვის, მაგრამ არა ყველა, და ანთების შემცირება პასუხობს თერაპიას, რომელიც არ ამცირებს ვირუსულ დატვირთვას. ითვლება, რომ მას შეუძლია ხელი შეუწყოს სხვა პათოგენური აგენტების შეღწევას უჯრედის მემბრანების დაზიანებით, რის გამოც ის უფრო ამძიმებს, ვიდრე მიზეზს.ასევე კატის რეტროვირუსები-ებს (კატის ლეიკემიის ვირუსი ან კატის იმუნოდეფიციტის ვირუსი) შეუძლია გაზარდოს პროანთებითი პასუხი, რაც იწვევს ამ დაავადებისადმი მიდრეკილებას.
სტრესი იმუნიტეტის დაქვეითებით და სახლებში, სადაც რამდენიმე კატაა ან მრავალი კატის კოლონიაში, რომლებიც ხელს უწყობენ კატებს შორის მჭიდრო კონტაქტს, ზრდის ქრონიკული გინგივოსტომატიტის განვითარების რისკს, კატის ვირუსების წინასწარგანწყობის ან გამწვავების გამო.
დღეს ყველაზე ფართოდ მიღებული მიზეზი არის იმუნური წარმოშობის, იმუნური სისტემის გადაჭარბებული რეაქციით და ცვლილებით. კატის ნერწყვისაგან ადგილობრივ იმუნიტეტში. მიუხედავად იმისა, რომ ქრონიკული გინგივოსტომატიტის მქონე კატებს აქვთ შრატის იმუნოგლობულინების მომატება, IgA დონე ნერწყვში დაბალია. IgA პასუხისმგებელია ბაქტერიების ადჰეზირებაში ჩარევაზე და ანეიტრალებს პირის ღრუში ბაქტერიების მიერ გამოთავისუფლებულ პათოგენებსა და ტოქსინებს.
პირის ღრუს ანტიგენები, რომლებიც დაკავშირებულია იმუნური სისტემის გადაჭარბებულ რეაქციასთან არის:
- დაფის ბაქტერია (Pasteurella multocida ყველაზე ხშირად იზოლირებულია).
- პაროდონტის დაავადება.
- კატის სტომატოლოგიური რეზორბცია ოდონტოკლასტების მოქმედებით.
- კვებითი ალერგენები.
კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტის სიმპტომები
ქრონიკული გინგივოსტომატიტით დაავადებული კატის კლინიკური ნიშნები არ შემოიფარგლება მხოლოდ პირის ღრუთ, არამედ ამ პროცესით გამოწვეული ტკივილი აიძულებს მათ არ ჭამონ მაშინაც კი, თუ აქვთ მადა, შესაბამისად წონის დაკლება; ან თუ ცდილობენ, აქვთ ყლაპვის პრობლემები (დისფაგია). პირის ღრუს ტკივილი აიძულებს მათ არ მოვლილი იწვევს თმის ცუდ იერს.
კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტი ხასიათდება შემდეგი სიმპტომებით:
- პტიალიზმი.
- ჰალიტოზი.
- სისხლდენა პირის ღრუში.
- წყლულები პირის ღრუს ლორწოვანზე.
- ტუჩის ან პირის ღრუს სტომატიტი, კბილის ალვეოლებში ღრძილების ლორწოვანამდე (გინგივიტი).
- კუდალური სტომატიტი ზოგჯერ გლოსოფარინგიტით და გრანულაციური ქსოვილით კუდის ოროფარინქსში.
კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტის დიაგნოზი
პირველი, რაც უნდა გააკეთოთ გინგივიტის, წყლულოვანი ან პროლიფერაციული სტომატიტის, ანორექსიის, პირის ღრუს ტკივილის ან სისხლდენის ნიშნების არსებობისას არის გამორიცხოთ ნებისმიერი მიზეზი, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ეს სიმპტომები.კერძოდ, გამორიცხული უნდა იყოს შემდეგი პათოლოგიები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა მოახდინონ კატებზე:
- კატის ეოზინოფილური გრანულომის კომპლექსი.
- პირის ღრუს სიმსივნეები.
- ტრავმა.
- გაღიზიანება კოროზიული ნივთიერებების მიღების გამო.
- პაროდონტის დაავადება.
- პემფიგუსი.
- სისტემური წითელი მგლურა.
- პირის ურემიული წყლულები თირკმლის უკმარისობით.
- შაქრიანი დიაბეტი.
- ჰიპერვიტამინოზი A.
- კატის იმუნოდეფიციტის ინფექცია ან კატის მძიმე ლეიკემია.
ამისთვის, უნდა ჩატარდეს დიაგნოსტიკური ტესტების სერია იმუნური შუამავლობით პასუხისმგებელი ანტიგენური სტიმულის დასადგენად, როგორც ასევე ზემოხსენებული დაავადებების გამორიცხვის მიზნით. ასე უნდა გაკეთდეს:
- კალიცივირუსის PCR და ტესტი ლეიკემიისა და კატის იმუნოდეფიციტის გამოსარიცხად.
- სტომატოლოგიური რენტგენი კბილების მდგომარეობის შესაფასებლად და პაროდონტის დაავადების ან კბილის რეზორბციის გამოსავლენად.
- დაზიანებული ქსოვილის ბიოფსია ჰისტოლოგიური ანალიზისთვის, რომელიც დაადგენს წყლულოვან ლორწოვან ქსოვილს მკვრივი ანთებითი ტიპის ინფილტრატით სუბლორწოვანში უპირატესობით პლაზმური უჯრედების, ლიმფოციტების, ჰისტიოციტებისა და ნეიტროფილების. ისინი ძირითადად გამოიყენება ისეთი სიმსივნეების გამოსარიცხად, როგორიცაა პირის ღრუს ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომა.
- ბაქტერიული კულტურა გაბატონებული ბაქტერიული ფლორის და ანტიბიოგრამის დასადგენად.
კატის გინგივოსტომატიტის შემთხვევაში, სისხლის ტესტი და ბიოქიმია აჩვენებს იმუნოგლობულინების მატებას, ზომიერ ანემიას, სისხლის თეთრი უჯრედების მატებას ნეიტროფილიით (გაზრდილი ნეიტროფილებით) ან ეოზინოფილია (ეოზინოფილების მომატება), ხოლო სხვებში ლიმფოპენია (ლიმფოციტების რაოდენობის დაქვეითება) ჩანს.ქრონიკული გინგივოსტომატიტის მქონე კატების დაახლოებით 10%-ს აღენიშნება თირკმელების თანმხლები დაავადება, თირკმელების მაჩვენებლების ცვლილება.
როგორ განვკურნოთ კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტი? - მკურნალობა
აუცილებელია გასათვალისწინებელია, რომ კატის ქრონიკული გინგივოსტომატიტი რთულია მკურნალობა და თერაპია მიზნად ისახავს ბაქტერიული დაფის დაგროვების შემცირებას. მკურნალობენ სტომატოლოგიურ დაავადებას და აკონტროლებენ ანთებას.
გამოსაყენებელი მკურნალობა შედგება:
- ანალგეზია ოპიატების გამოყენებით, როგორიცაა ბუპრენორფინი და არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო საშუალებები, როგორიცაა მელოქსიკამი.
- მოიშორეთ ნადები ყოველდღიურად დავარცხნით და ქლორექსიდინით, მაგრამ თავდაპირველად ეს შეუძლებელია კატას გამოხატული ტკივილის გამო.
- კლინდამიცინი როგორც ანტიბიოტიკი კატებში გინგივოსტომატიტის დროს, როგორც წესი, ეფექტურია, თუმცა, ის, რასაც კულტურა და ანტიბიოგრამა ამბობს, იდეალური იქნება.
- პირის ღრუს გაწმენდა.
- გამოიბანეთ წყალში ქლორექსიდინით ან წაისვით წებოვანი გელები ამ აქტიური ინგრედიენტით.
- გინგივოსტომატიტის მქონე კატებისთვის საკვები უნდა იყოს ჰიპოალერგიული ან ახალი დიეტა.
კორტიკოსტეროიდები, მიუხედავად იმისა, რომ სასარგებლოა ანთების შესამცირებლად, არ არის ეფექტური, რადგან ისინი ზრდიან ვირუსულ დატვირთვას იმუნოსუპრესიის გამოწვევით და საჭიროა უფრო მაღალი დოზებით.
მსუბუქ ან ზომიერ შემთხვევებში, დაზიანებული კბილების ამოღება შეიძლება ჩატარდეს პაროდონტის დაავადების ან კატის კბილის რეზორბციის გამო, მაგრამ უფრო მეტ შემთხვევაში ქრონიკული გინივოსტომატიტის სერიოზული შემთხვევები, ან რომლებშიც არ არის გაუმჯობესება ზემოაღნიშნულიდან რამდენიმე თვის შემდეგ, უნდა ჩატარდეს ყველა მოლარისა და პრემოლარის კბილის ამოღება. ეს ექსტრაქცია ითვლება ამ დაავადების საუკეთესო თერაპიად, კურნავს კატების 50-60%-ს, ზოგიერთი კატა ბოლომდე არ განიკურნება, მაგრამ მათი ტკივილი და ანთება მცირდება და ჭამენ.ძალიან დაბალ პროცენტში ისინი უცვლელი დარჩებიან, მაგრამ მეზენქიმული ღეროვანი უჯრედები ან ომეგა ინტერფერონის გამოყენება შესაძლებელია, მიუხედავად იმისა, დადებითია თუ უარყოფითი კატის კალცივირუსზე, რაც ზოგადად კარგ შედეგს იძლევა.
